چگونگی دریافت و ثبت چک صیادی

 

چگونگی دریافت دسته چک

 

دسته چک به دارندۀ آن این امکان را می‌دهد که معاملات خود را مطمئن‌تر و قانونی‌تر انجام دهد. انواع چک بنابر شرایط متقاضی آن ریسک مالی فرد را کاهش می‌دهد. بسیاری از ما فکر می‌کنیم دسته چک فقط به کارمندان داده می‌شود. اما این باور غلط است و دسته چک فقط به کارمندان تعلق نمی‌گیرد. همۀ متقاضیان می‌توانند پس از طی مراحلی دسته چک دریافت کنند.

 

انواع چک

• چک عادی: چک عادی، قدیمی‌ترین و مرسوم‌ترین نوع دسته چک است. دارندۀ چک عادی می‌تواند از حساب جاری خود به نام فرد گیرنده چک صادر کند. توجه داشته باشد که دریافت چک، ضامن وجود اعتبار در حساب صادرکننده آن نیست و هیچ تضمینی جز اعتبار صادرکننده برای نقد شدن چک وجود ندارد. برای پاس شدن این چک، حضور فیزیکی در بانک الزامی است.
• چک تأیید شده: در این نوع چکبر خلاف چک عادی، بانک‌ها مبلغ چک را تضمین و تأیید می‌کنند. با تأیید بانک، یعنی مبلغ چک صادر شده در حساب شخص موجود است و این مبلغ توسط بانک مسدود می‌شود و فقط به دارندۀ چک پرداخت خواهد شد.
• چک تضمین شده: چک تضمین شده یا چک رمزدار، توسط بانک به درخواست‌کننده داده می‌شود. مبلغ این چک توسط بانک تضمین می‌شود. این چک فقط بین بانکی است. یعنی از طرف بانکی برای بانک دیگر صادر می‌شود و پس از تأیید رمز توسط بانک مقصد پاس می‌شود. برای دریافت چک رمزدار بین بانکی نیاز نیست دسته چک داشته باشید. بانک‌ها بنابر شرایط این چک را به درخواست‌کننده می‌دهند. داشتن این چک به معنای آن است که مبلغ آن حتماً در حساب شخص موجود است.
• چک مسافرتی: این نوع از چک مناسب افرادی است که قصد جابه‌جایی پول در سفرهای خارج از کشور را دارند. در سفرهای خارجی اگر بانک شما در آن کشور شعبه داشته باشد، چک مسافرتی گرینۀ مناسبی برای جابه‌جایی پول است. این چک شما را از خطرات حمل اسکناس در سفر رها می‌کند.
• چک الکترونیکی: در قانون جدید چک می‌توانید بجای چک کاغذی، درخواست چک تک‌برگ الکترونیکی بدهید و بدون اعتبارسنجی و رتبه‌بندی چک بگیرید. اما هرگونه تخلف با چک الکترونیکی دقیقاً مشکلاتی شبیه به چک کاغذی دارد. اگر چک الکترونیکی شما برگشت بخورد و بخواهید دوباره چک بگیرید، باید پس از رفع برگشتی چک 3سال صبر کنید تا مدت مشخص شده سپری شود.

چک صیادی و چک عادی

چک صیادی و چک عادی

از اردیبهشت سال 1400 چک صیادی جایگزین چک‌های عادی شده است. پس از تصویب قانون چک‌های صیادی، دسته چک‌های قدیمی دیگر صادر نمی‌شوند. در حال حاضر همۀ درخواست‌کنندگان درسته چک برای حساب‌های جاری، چک صیادی دریافت خواهند کرد. در چک‌های صیادی تاریخ اعتبار روی همۀ برگه‌ها نوشته می‌شود و صاحب دسته چک فقط تا آن تاریخ می‌تواند از چک‌های خود استفاده کند. صادر کردن چک پس از زمان تعیین شده اعتبار ندارد. این مورد مهم‌ترین تفاوت چک‌های صیادی و چک‌های قدیمی است. چک‌های قدیمی تاریخ اعتبار ندارند.

نکته: طبق اعلام بانک مرکزی، دسته چک‌های قدیمی که تاریخ صدور آنها قبل از مردادماه 1397 است، دیگر اعتبار ندارند. اما دسته چک‌های قدیمی که از ابتدای شهریورماه سال 1397 صادر شده‌اند تا آخرین برگ اعتبار دارند. برای صدور، دریافت و انتقال چک‌های قدیمی دارای اعتبار، نیازی به ثبت در سامانۀ صیاد نیست و می‌توانند مانند قبل استفاده شوند.

چک صیادی

سامانه صیاد یا سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک، از سال 1396 توسط بانک مرکزی رونمایی شده است. هدف از راه‌اندازی سامانه صیاد، کاهش آمار چک برگشتی، جلوگیری از صدور دسته چک برای افراد بدحساب و افزایش اعتبار چک در معاملات است. در این نوع از چک، گیرنده چک می‌تواند از حساب صادرکننده چک استعلام بگیرد. با این سامانه امکان صدور دسته چک برای افراد بدحساب وجود ندارد. بانک‌ها در صدور چک صیادی نقشی ندارند و فقط از طرف افرادی که نیاز به دسته چک دارند، درخواست صدور را در سامانه صیاد ثبت می‌کنند. پس از ثبت درخواست افراد به صورت آنلاین توسط بانک مرکزی اعتبارسنجی می‌شوند و در صورت مثبت بودن استعلام دسته چک برای فرد صادر خواهد شد. چک‌های همه بانک‌ها در این شیوه یک‌شکل و یک‌رنگ صادر می‌شود. رنگ چک صیادی بنفش است و دارای بارکد دوبعدی برای اسکن و اعتبارسنجی صادرکننده است.

مزایای چک صیادی

• روی هر برگ چک یک شناسه 16 رقمی نوشته شده که مربوط به اطلاعات اعتبار صاحب حساب است.
• بانک‌ها و عوامل انسانی در صدور چک صیادی نقشی ندارند و فرایند دریافت آن برای همه یکسان است.
• نوع کاغذ و آرم‌های برجسته روی چک‌ها قابل جعل نیست و امنیت بالایی دارند.
• گیرنده چک می‌تواند پیش از دریافت آن از اعتبار حساب صادرکننده استعلام بگیرد.
• در همه بانک‌ها نقد می‌شود و نیاز نیست برای نقد کردن چک صیادی حتماً به بانک صادرکننده بروید.
• سقف مبلغ چک توسط سامانه صیاد بر اساس توان مالی صادرکننده تعیین می‌شود.
• چک صیادی در وجه حامل صادر نمی‌شود و این کار از خطر به سرقت رفتن آن جلوگیری می‌کند.
• امکان صدور چک سفید امضا بدون تعیین مبلغ آن وجود ندارد.

یکی از ویژگی‌های امنیتی چک صیادی شماره یکتا است. شماره یکتا روی هر برگ از دسته چک به صورت اختصاصی وجود دارد. گیرنده چک می‌تواند با ارسال شماره یکتا به شماره‌ای که اعلام می‌شود از اعتبار صادرکننده چک آگاه شود. پس از برگشت خوردن اولین چک، امکان صدور چک جدید از سوی صادرکننده وجود ندارد.

شرایط دریافت دسته چک صیادی

دسته چک صیادی به افراد حقیقی و حقوقی (دارندگان شرکت‌ها و حساب جاری حقیقی مشترک) داده می‌شود و شرایط دریافت آن برای هر کدام متفاوت است. در ادامه شرایط و مدارک مورد نیاز برای هر دو گروه حقیقی و حقوقی توضیح داده می‌شود.

شرایط دریافت دسته چک صیادی برای افراد حقیقی

درخواست‌کننده دسته چک نباید چک برگشتی و بدهی غیرجاری داشته باشد. بدهی غیرجاری شامل وام‌های بلند مدت مانند وام مسکن، وام‌های تجاری و انواع وام‌هایی است که بازپرداخت آنها بیشتر از یک سال است.. به طور کلی برای دریافت دسته چک صیادی نکات زیر ضروری خواهد بود:

• باید از زمان افتتاح حساب جاری شخصی شما در بانک حداقل 2سال گذشته باشد.
• متقاضی باید محل سکونت یا محل کار ثابت داشته باشد.
• درخواست‌کننده نباید چک برگشتی در هیچ بانکی داشته باشد.
• متقاضی نباید سابقه بدحسابی و بدهی غیرجاری در هیچ بانکی داشته باشد.
• فرد باید یک حساب بلند مدت جاری با حداقل موجودی 5 میلیون تومان در بانک مورد نظر داشته باشد که از زمان بازگشایی آن حداقل 6 ماه گذشته است.

رفع چک برگشتی: اگر چک برگشتی داشته باشید، با درخواست شما برای داشتن دسته چک موافقت نمی‌شود. در این شرایط باید برای رفع سوء اثر از چک‌های خود اقدام کنید. پس از آن سابقۀ بدحسابی شما طی 7 تا 10 روز کاری رفع می‌شود و می‌توانید با خیال راحت از این مسئله برای دریافت دسته چک دوباره اقدام کنید.

مدارک مورد نیاز برای گرفتن دسته چک صیادی برای افراد حقیقی

• کپی از تمامی همه صفحات شناسنامه
• یک قطعه عکس
• اگر دارنده حساب مستأجر است باید یک کپی از اجاره‌نامه را ارائه دهد
• کپی از مدارک شغلی
• یکی از قبوض چندگانه (آب، برق، گاز، تلفن ثابت)
• همراه داشتن یک معرف معتبر

نکته: همراه داشتن معرف برای دریافت دسته چک الزامی نیست. بانک‌ها بدون داشتن معرف هم به شما دسته چک می‌دهند. اما معرف معتبر می‌تواند زمان رسیدگی به درخواست شما را کاهش دهد و فراید کارتان را آسان کند. اگر معرف معتبر ندارید نگران نباشید. رفتار مالی خوب و رتبۀ اعتباری شما در بانک بهترین معرف شماست.

شرایط دریافت دسته چک صیادی برای افراد حقوقی

حساب جاری حقوقی حسابی است که صاحبان آن بیش‌ از یک نفر باشند. این شرکت‌ها عبارتند از:  شرکت سهامی. شرکت با مسئولیت محدود. شرکت تضامنی. شرکت مختلط غیر سهامی. شرکت مختلط سهامی. شرکت نسبی. شرکت تعاونی تولید و مصرف. شرایط دریافت دسته چک برای این شرکت‌ها به شرح زیر است:

• از ابتدای فعالیت شرکت باید حداقل 10 سال گذشته باشد.
• باید از زمان افتتاح حساب جاری مشترک حداقل 1 سال گذشته باشد.
• در 10 سال گذشته از زمان درخواست دسته چک، محل شرکت بیش از دوبار تغییر نکرده باشد.
• افراد حقوقی باید یک سپرده بلندت مدت با حداقل موجودی 50 میلیون تومان داشته باشند که از افتتاح این حساب حداقل 6 ماه گذشته است.
• هیچ کدام از افراد حقوقی نباید سابقه بدحسابی در هیچ بانکی داشته باشند.
• هیچ کدام از افراد حقوقی نباید چک برگشتی در هیچ بانکی داشته باشند.

نکته: داشتن چک برگشتی مختص به چک‌های صیادی نیست و درخواست‌کنندگان نباید چک‌های عادی قدیمی‌شان هم در هیچ بانکی برگشت خورده باشد. در غیر این صورت باید برای رفع چک برگشتی اقدام کنند. چک‌های قدیمی عادی که همچنان اعتبار دارند در استعلام از سابقه مالی شما تأثیر دارند.

مدارک مورد نیاز برای گرفتن دسته چک صیادی برای افراد حقوقی

• درخواست افتتاح حساب بانکی با امضای همه صاحبان امضای مجاز شرکت درخواست دهنده
• تأیید امضای همه صاحبان امضای مجاز شرکت
• اصل و کپی گواهی‌نامه ثبت شرکت؛ یا شرکت‌نامه
• اصل و کپی اضهارنامه ثبت شرکت؛ یا اساسنامه
• اصل و کپی آخرین آگهی رسمی ثبت یا تأسیس شرکت در یک روزنامه رسمی کشوری
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هئیت مدیره شرکت
• مدارک محل فعالیت شرکت (سند مالکیت یا اجارنامه)

نکات مهم برای دریافت دسته چک صیادی برای افراد حقیقی

• سهم مشارکت هر یک از اعضا باید مشخص شده باشد. که نشان‌دهنده سهم هرکس از موجودی حساب است. این سهم می‌تواند به طور مساوی یا غیرمساوی باشد و باید در هر دو صورت در فرم بانک قید شود.
• در صورتی که بخواهید میزان سهم‌ها را تغییر دهید باید همه اعضای در بانک حضور فیزیکی داشته باشند.
• شرایط برداشت از حساب توسط شرکا باید تعیین شود. شرط برداشت از حساب، امضای همۀ شرکا است. در غیر این صورت باید تعیین کنید که چک مربوط به حساب جاری با چند امضا اعتبار دارد.
• شرایط بستن حساب هم باید توسط همه صاحبان امضا تعیین شود. در غیر این صورت باید تعیین کنید که بستن حساب با چند امضا انجام شود.
• اگر شرایط بستن حساب تعیین نشده باشد، بانک بر اساس شرایط برداشت تعیین شده توسط شما اقدام خواهد کرد. یعنی همان شرایطی که برای برداشت تعیین کرده بودید.
• به طور کلی پیش از افتتاح حساب و دریافت دسته چک، میزان سهم‌ها، شرایط برداشت و شرایط بستن حساب باید تعیین شود.

 

مراحل ثبت درخواست برای دریافت چک صیادی

شما برای دریافت چک صیادی باید به شعبه بانکی که در آن حساب دارید مراجعه کنید و درخواست خود را ارائه دهید. پس از تأیید رئیس شعبه، درخواست شما برای استعلام در سامانه صیاد ثبت می‌شود. در صورت مثبت بودن استعلام، دستور صدور دسته چک از طریق سامانه صیاد به بانک می‌رسد و دسته چک صادر خواهد شد. مراحل ثبت چک صیادی به شرح زیر است:

1. تکمیل فرم تعریف توسط متقاضی
2. تکمیل فرم درخواست افتتاح حساب جاری با دسته چک
3. ارائه مدارک هویتی به شعبه و کپی برابر اصل آنها
4. استعلام مدارک هویتی از سامانه ثبت احوال کشور
5. استعلام نشانی از شرکت پست
6. استعلام سند مالکیت، اجاره‌نامه دارای کد رهگیری از سامانه املاک و مستغلات کشور
7. استعلام بانک مرکزی و اعتبارسنجی برای نداشتن چک برگشتی و برهی معوقه
8. در صورت مثبت بودن همه استعلام‌ها، ثبت درخواست در سامانه صیاد توسط بانک
9. در صورت تأیید سامانه صیاد، صدور دسته چک توسط بانک برای متقاضی

چگونگی ثبت چک صیادی

اگر می‌خواهید چکی را به شخص حقیقی یا حقوقی برای خرید یا ضمانت بدهید، ابتدا باید آن چک را در سامانه ثبت چک صیادی درج کنید. در غیر این صورت چک شما اعتبار نخواهد داشت. برای این کار می‌توانید از اپلیکیشن موبایلت استفاده کنید. مراحل ثبت چک صیادی در موبایلت به شرح زیر است:

1. پس از نصب اپلیکیشن موبایلت، وارد آن شده و روی گزینۀ «مدیریت چک» کلیک کنید.
2. گزینۀ «صدور» را انتخاب فرمایید.
3. شناسه صیاد 16 رقمی درج شده روی چک را وارد کنید.
4. مبلغ و تاریخ چک را وارد کنید.
5. دریافت‌کننده چک را تعیین کنید. (کد ملی برای اشخاص حقیقی و شناسه ملی برای اشخاص حقوقی)
6. توضیحات مربوط به چک (بابت چه چیز) را وارد کنید.
7. اصلاعات چک را بررسی کرده و روی گزینه «تأیید و ادامه» کلیک کنید.

پس از انجام مراحل بالا، پیام «چک شما با موفقیت ثبت شد» نمایش داده می‌شود.

تأیید چک در سامانه صیاد

اگر چکی را از شخص حقیقی یا حقوقی دریافت کردید، باید آن را در سامانه صیاد تأیید یا در شرایطی که مورد تأیید شما نیست، رد کنید. مراحل تأیید چک صیادی به شرح زیر است:

1. روی گزینه «مدیریت چک» کلیک کنید.
2. روی گزینه «تأیید/رد» کلیک کنید.
3. شناسه 16 رقمی صیاد چک را وارد کنید.
4. در این قسط اطلاعات چک و اعتبار صادرکننده برای شما نمایش داده می‌شود.
5. اگر اطلاعات سامانه با اطلاعات چکی که دست شماست یکی بود روی گزینه «تأیید و ادامه» کلیک کنید.

نکته: اگر اطلاعات چک در سامانه با چکی که در دست شماست یکی نبود، روی گزینه «رد چک» کلیک کرده و چک را به صادرکننده پس بدهید.

نحوه استعلام چک صیادی

شما می‌توانید با ارسال کد 16 رقمی که روی چک نوشته شده است به شماره 701701 از وضعیت اعتباری صادرکننده چک استعلام بگیرید. همچنین می‌توانید با اسکن بارکد مندرج روی چک هم به اطلاعات صاحب حساب دسترسی پیدا کنید. اپلیکیشن موبایلت هم یکی از راه‌های مدیریت چک است که به شما امکان استعلام، ثبت، انتقال و رد یا تأیید چک را می‌دهد. پس از ارسال کد 16 رقمی یا اسکن بارکد، یکی از پیام‌های زیر برای شما ارسال خواهد شد و وضعیت صادرکننده چک را در 5 حالت توضیح می‌دهد.

وضعیت سفید: صادرکننده چک برگشتی ندارد یا سابقه چک برگشتی خود را رفع کرده است.

وضعیت زرد: صادرکننده 1 چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵ میلیون تومان تعهد برگشتی دارد.

وضعیت نارنجی:‌ صادرکننده 2 تا 4 چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۲۰ میلیون تومان تعهد برگشتی دارد.

وضعیت قهوه‌ای: صادرکننده 5 تا 10 چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی دارد.

وضعیت قرمز: صادرکننده بیش از 10 چک برگشتی یا بیش از ۵۰ میلیون تومان تعهد برگشتی دارد.

انتقال چک صیادی

اگر چکی دریافت کرده‌اید و حالا می‌خواهید آن را به شخص دیگری واگذار کنید (یا در بازار خرج کنید)، باید پیش از انتقال فیزیکی چک، آن را در سامانه صیاد منتقل کنید. برای انتقال باید در منوی اصلی موبایلت روی گزینه «مدیریت چک» کلیک کنید. سپس گزینه «انتقال» را انتخاب کرده و پس از ثبت شناسه صیاد 16 رقمی چک، دریافت‌کننده جدید چک را مشخص کرده و روی گزینه «تأیید» کلیک کنید.

دریافت دسته چک صیادی از بانک سامان

شرایط ثبت و دریافت دسته چک صیادی در همه شعب بانک‌های کشور یکسان است و بهتر است از بانکی که در آن حساب جاری دارید دسته چک دریافت کنید تا مراحل کار شما سریع‌تر باشد. دارندگان حساب جاری در بانک سامان هم می‌توانند با مراجعه به یکی از شعب این بانک برای ثبت و دریافت دسته چک صیادی اقدام کنند. همچنین کسانی که دسته چک عادی قدیمی را از این بانک دریافت کرده‌اند برای گرفتن دسته چک صیادی باید برگه‌های باقی مانده دسته چک قدیمی خود را به شعبه تحویل دهند.

نکته: امکان دریافت چک صیادی برای کسانی که در نئوبانک‌ها (مانند بلو) حساب جاری دارند، هنوز فراهم نیست.

دریافت دسته چک صیادی از بانک سامان به صورت آنلاین

امکان دریافت دسته چک صیادی بدون نیاز به حضور فیزیکی در شعبه بانک سامان و به صورت آنلاین فراهم است. اگر در بانک سامان حساب جاری دارید، با نصب اپلیکیشن «موبایلت» در موبایل خود می‌توانید مراحل ث